Ο 5ος μήνας της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από σωματική ηρεμία για την έγκυο. Οι ναυτίες και οι εμετοί έχουν σταματήσει για την πλειονότητα των γυναικών και τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης είναι σχετικά ήπια. Στον 5ο μήνα η έγκυος υποβάλλεται σε μια πολύ σημαντική εξέταση το λεγόμενο υπερηχογράφημα β επιπέδου, στο οποίο γίνεται μια ανάλυτική και συστηματική εξέταση της ανατομίας του εμβρύου.
Πότε μπαίνω στον 5ο μηνα;
Ο πέμπτος μήνας ξεκινάει στις 18 εβδομάδες της εγκυμοσύνης και συνεχίζει μέχρι τις 22 εβδομάδες και 6 ημέρες. Να σημειωθεί ότι οι εβδομάδες υπολογίζονται μετρώντας αντίστροφα από την πιθανή ημερομηνία τοκετού (ΠΗΤ), η οποία καθορίζεται στη μοντέρνα ιατρική μέσω της εξέτασης του υπερηχογραφήματος 1ου τριμήνου.
Οι αναλογίες του εμβρύου πλέον πλησιάζουν αρκετά αυτές του νεογέννητου. Κοιμάται αρκετές ώρες κάθε ημέρα (ακόμα και 18-20 ώρες) και όταν είναι ξύπνιο αντιλαμβάνεται πολύ πιο εύκολα τους ήχους του περιβάλλοντος. Τα βλέφαρα αρχίζουν να ανοίγουν και το έμβρυο πραγματοποιεί πολύ πιο έντονες κινήσεις, οι οποίες γίνονται αισθητές από την μητέρα. Στο δέρμα του αρχίζει να εμφανίζεται το σμήγμα, ένα λιπαρό έκκριμα που προστατεύει το έμβρυο από την πολύμηνη παραμονή του στο αμνιακό υγρό.
Κατά μέσο όρο 5Kg (κιλά ή χιλιόγραμμα βάρους). Στο πρώτο τρίμηνο η φυσιολογική αύξηση του βάρους είναι 2.5 με 3kg (κιλά). Στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο η φυσιολογική αύξηση βαρους είναι περίπου 0.4kg (400 γραμμάρια με μισό κιλό) κάθε εβδομάδα.
Η μήτρα φθάνει σε ύψος μέχρι τον ομφαλό και μέχρι τώρα η έγκυος έχει πάρει περίπου 5 κιλά. Η μήτρα γίνεται πολύ εύκολα αισθητή με την ψηλάφηση της κοιλιάς, ωστόσο το ανώτερο τμήμα της δεν ξεπερνάει τον ομφαλό. Αν κανείς δει την κοιλιά της εγκύου από το πλάι, είναι εμφανής η παρουσία της εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, στις γυναίκες με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος, το κοιλιακό λίπος μπορεί να “κρύβει” την αναπτυσσόμενη μήτρα, επομένως σε αυτές τις γυναίκες η εγκυμοσύνη τους δεν είναι τόσο εμφανής στον 5ο μήνα.
Η κοιλιά της εγκύου γίνεται περισσότερο αισθητή και για αυτό το λόγο η έγκυος αρχίζει να γίνεται περισσότερο προσεκτική με τις κινήσεις της, το πως ξαπλώνει κλπ. Ορισμένες γυναίκες θα εμφανίσουν μυοσκελετικού τύπου πόνους στην μέση. Οι κινήσεις του μωρού (εμβρύου) αρχίζουν να γίνονται αισθητές από την έγκυο. Αν υπάρχει πρόβλημα αναιμίας, τότε από εδώ και μετά είναι πιθανό να να γίνει εντονότερο αφού οι ανάγκες σε σίδηρο αυξάνουν, ενώ αυξάνεται και ο όγκος του αίματος της μητέρας με αποτέλεσμα να επέρχεται μια αραίωση του αιματοκρίτη. Έτσι, ορισμένες γυναίκες μπορεί να κουράζονται περισσότερο από πριν, ιδιαίτερα όταν προσπαθούν να ασκηθούν ή πχ να ανέβουν σκάλες.
Από τον 5ο μήνα πολλές γυναίκες παρουσιάζουν επώδυνες κράμπες στα κάτω άκρα, που οφείλονται σε σταδιακή αύξηση του βάρους. Η κράμπα αντιμετωπίζεται με διάταση της μυϊκής ομάδας που παρουσιάζει επώδυνη μυϊκή σύσπαση. Συμπληρώματα διατροφής με μαγνήσιο θεωρείται ότι μειώνουν τη συχνότητα εμφάνισης και την ένταση αυτών των συσπάσεων.
Στον 5ο μήνα όπως και σε κάθε επόμενο μήνα μέχρι τον τοκετό προσδιορίζονται ο αιματοκρίτης, το σάκχαρο αίματος και πραγματοποιείται μια γενική εξέταση ούρων για τον έλεγχο πιθανής προεκλαμψίας ή κάποιας ουρολοίμωξης.
Πέραν όμως των καθιερωμένων μηνιαίων εξετάσεων, στον 5ο μήνα πραγματοποιείται συνήθως και το αναλυτικό υπερηχογράφημα β επιπέδου.
Το υπερηχογράφημα βήτα επιπέδου είναι μια αναλυτική εξέταση όλων των συστημάτων και των ανατομίας του σώματος του εμβρύου, με στόχο την πρώιμη ανίχνευση ανωμαλιών στη διάπλασή του. Ο 5ος μήνας δίνει τη δυνατότητα αφενός ευκρινούς καταγραφής των ανωμαλιών λόγω του μεγέθους του εμβρύου, και αφετέρου λόγω της ανωριμότητας της εγκυμοσύνης, δίνει την ευχέρεια διακοπής αυτής σε περίπτωση που βρεθούν σημαντικές ανωμαλίες.
Η απάντηση είναι ότι σε γενικές γραμμές θεωρείται αξιόπιστο, ωστόσο όχι απόλυτα. Υπάρχουν ανωμαλίες στην διάπλαση που ανιχνεύονται σε ποσοστό άνω του 90% (πχ ανεγκεφαλία, δισχιδής ράχη) και ανωμαλίες που δύσκολα ανευρίσκονται (πχ μεγάλες καρδιακές ανωμαλίες). Ωστόσο με τα σημερινά δεδομένα το υπερηχογράφημα β’ επιπέδου είναι το πιο χρήσιμο διαθέσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.
Εκτός των ανωμαλιών στη διάπλαση το υπερηχογράφημα στον 5ο μήνα θα μας δείξει τη θέση του πλακούντα, την ποιότητα του πλακούντα, την ανάπτυξη του εμβρύου και την ροή αίματος στον πλακούντα.
